CUNG CÁCH VÀ NGHỆ THUẬT SỬA LỖI CỦA TIN MỪNG

(Suy niệm Tin Mừng Chúa Nhật XXIII - TNA)

Maria Diệu Huyền, MTG Vinh

LỜI CHÚA: Mt 18,15-20

¹⁵ “Nếu người anh em của anh trót phạm tội, thì anh hãy đi sửa lỗi nó, một mình anh với nó mà thôi. Nếu nó chịu nghe anh, thì anh đã chinh phục được người anh em. ¹⁶ Còn nếu nó không chịu nghe, thì hãy đem theo một hay hai người nữa, để mọi công việc được giải quyết, căn cứ vào lời hai hoặc ba chứng nhân. ¹⁷ Nếu nó không nghe họ, thì hãy đi thưa Hội Thánh. Nếu Hội Thánh mà nó cũng chẳng nghe, thì hãy kể nó như một người ngoại hay một người thu thuế. ¹⁸ “Thầy bảo thật anh em: dưới đất, anh em cầm buộc những điều gì, trên trời cũng cầm buộc như vậy; dưới đất, anh em tháo cởi những điều gì, trên trời cũng tháo cởi như vậy. ¹⁹ “Thầy còn bảo thật anh em: nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho. ²⁰ Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ.”

SUY NIỆM:

Người xưa có câu: “Kim vô túc xích, nhân vô hoàn nhân” tức là “Vàng không thuần khiết, người không hoàn hảo”. Đã là người thì không thể tránh khỏi lầm lỗi và yếu đuối. Giáo Hội là một cộng đoàn những con người đang lữ hành tiến bước với nhau tiến về Quê Trời, không phải là một đoàn các thánh hay những thiên thần vô tý tích. Trong đời sống Giáo Hội, ai rồi cũng sẽ có những khi mắc lỗi và phạm sai lầm. Bởi Giáo Hội là một cộng đoàn huynh đệ, trong đó, mọi người là anh em với nhau vì đã được làm con cùng một Cha trên trời trong Đức Giêsu Kitô, nên mỗi Kitô hữu đều phải có trách nhiệm nâng đỡ, sửa lỗi cho nhau để sống xứng đáng với đặc ân cao trọng ấy. Tuy nhiên, sửa lỗi như thế nào là cả một vấn đề, và có thể nói đó là một nghệ thuật. Nếu không khéo léo, việc sửa lỗi cho nhau sẽ phản tác dụng và làm cho tình hình trở nên tồi tệ hơn. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu đưa ra cho chúng ta những giáo huấn về đời sống cộng đoàn. Người tập chú vào những bước để giúp sửa lỗi cho người khác bằng cung cách và nghệ thuật của Tin Mừng.  Đó là một tiến trình bao gồm việc gặp gỡ trên bình diện cá nhân lẫn bình diện cộng đoàn, được đặt nền tảng trên sự nâng đỡ, lòng thương xót, sự tha thứ cho nhau, và ý chí kiên định để chinh phục trái tim của người khác bằng sức mạnh của lòng bác ái Kitô giáo.

Việc sửa lỗi đặt nền tảng trên tình yêu thương và đức ái huynh đệ, nhằm cứu vãn và xây dựng hơn là để trừng phạt; nhằm giúp người có lỗi ý thức về sai lầm của mình mà sửa đổi hơn là hạ bệ và sỉ nhục họ. Vì thế, Chúa Giêsu muốn sử dụng những phương thức nhằm đưa tội nhân trở về với Thiên Chúa, chứ không phải chặn đứng con đường trở về của họ. Chính vì yêu thương mà Người đòi buộc chúng ta phải sửa đổi lẫn nhau, không để cho nhau chết trong lầm lỗi của mình (Ez 33, 7-9). Người đã nói lên nhu cầu phải sửa lỗi cho nhau theo ba bước: từ sửa lỗi giữa hai người, tới việc cần có 2, 3 người làm chứng, và sau cùng đưa người ấy ra trước mặt Hội thánh.

Trước tiên, việc sửa lỗi phải được tiến hành trong chốn riêng tư, mặt giáp mặt trong sự kín đáo, chỉ “một mình anh với nó mà thôi”, để nhờ vào sự chân thành của con tim mà đương sự có thể được cảm hóa. Như vậy, một cuộc hoà giải thực sự luôn luôn đòi hỏi một sự tiếp xúc cá nhân, cá vị bằng những cách thức khéo léo để đi đến sự hoán đổi nội tâm cho anh chị em mình.

Nếu việc sửa lỗi trong chốn riêng tư không đem lại kết quả như mong đợi, cấp độ thứ hai được tiến hành là tìm gặp một hay hai người khôn ngoan để giải gỡ, đảm bảo tính khách quan, tránh những phán xét độc đoán và hấp tấp của người sửa lỗi. Như thế, cả người lầm lạc cũng như người nhắc nhở đều không được phán đoán theo các tiêu chuẩn chủ quan, nhưng phải thấu tình đạt lý.

Cuối cùng, nếu những nỗ lực trên không đem đến hiệu quả, thì còn một phương thế là đưa ra trước mặt Hội Thánh. Bước đi này nhằm ghi nhận sự tiệm tiến của những phương thế được sử dụng, đó là phối hợp những cố gắng đối thoại cá nhân, sự chung lòng của một nhóm người và sức mạnh của sự hiệp thông cộng đoàn. Chính nhờ cộng đoàn mà quyết định được thi hành, trước mặt cộng đoàn mà sự hoà giải phải được ký kết. Trong trường hợp người ta từ chối nghe Giáo Hội, thì theo như bài Phúc âm, “chúng ta hãy coi họ như người ngoại và người thu thuế”. Đây không phải là một sự bỏ mặc nhưng là chỉ biết cậy dựa vào ân sủng của Chúa để biến đổi tâm hồn họ. Thực chất, chính người người đó đã tự mình loại mình ra khỏi cộng đoàn bằng nhiều lần khước từ sửa lỗi. Sau khi đã nhẫn nại đem lại cho người ấy mọi cơ may, cộng đoàn thấy mình bất lực đối với người đó thì không cần phải hành động gì nữa. Tuy nhiên, bài Tin Mừng không để chúng ta bỏ cuộc giữa chừng như thế. Khi không thể trực tiếp tác động lên người anh chị em tội lỗi, Chúa Giêsu mời gọi chúng ta tiếp tục đồng hành với người ấy bằng lời cầu nguyện, không phải chỉ là cầu nguyện riêng nhưng là cầu nguyện chung với nhau, bởi “nếu ở dưới đất, hai người trong anh em hợp lời cầu xin bất cứ điều gì, thì Cha Thầy, Đấng ngự trên trời, sẽ ban cho” (Mt 18,19).

CẦU NGUYỆN

Lạy Chúa Giêsu,

Thật là một nỗi đau lớn lao

nếu có ai đó rời bỏ Chúa và rời bỏ cộng đoàn.

Bởi đó, Chúa đã dạy chúng con

phải kiên nhẫn giúp nhau hoán cải.

Phải dùng con tim để kéo nhau lại bên Chúa.

Thế nhưng, chúng con đã làm gì với nhau?

Chúng con thường mắng nhiếc, lên án, nhục mạ, chỉ trích và công kích nhau.

Chúng con xét đoán, rỉ tai, và rêu rao lỗi lầm của nhau.

Chúng con bới móc, vạch lá tìm sâu, chuyện bé xé ra to.

Tệ hại nhất là chúng con mặc kệ nhau,

không quan tâm đến sự hiện diện của người bên cạnh,

coi như họ đã chết đi trong trái tim của chúng con.

Vì thế, chúng con đã đánh mất những người anh chị em của mình.

Xin cho chúng con biết tự nguyện sửa lỗi cho nhau trong đức ái

và luôn khiêm tốn ý thức mình cũng là kẻ tội lỗi,

mình cũng đầy yếu đuối và cần được xót thương.

Để từ ánh mắt, lời nói và những hành động của chúng con

đều chất chứa nội lực của tình yêu

là sức mạnh chữa lành mọi tâm hồn thương tổn. Amen.