cath.ch, I.Media, 2022-10-02

Ngày chúa nhật 2 tháng 10, trong giờ Kinh Truyền Tin thường lệ từ cửa sổ dinh tông tòa, Đức Phanxicô tuyên bố: “Chiến tranh là một sai lầm và là nỗi kinh hoàng.”

Bắt đầu giờ Kinh Truyền Tin thường, ngài trực tiếp kêu gọi tổng thống Nga Vladimir Putin và tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky: “Diễn biến cuộc chiến ở Ukraine đã trở nên nghiêm trọng, tàn khốc và đe dọa đến mức nó có thể gây ra mối lo ngại rất lớn. Vết thương khủng khiếp và khôn lường này của con người, thay vì lành lại, thì càng ngày càng chảy máu nhiều hơn, có nguy cơ lan rộng.”

Thường bị chỉ trích vì đã tránh đề cập trực tiếp đến trách nhiệm của Nga, lần này, Đức Phanxicô trực tiếp nói thẳng với Vladimir Putin: “Lời kêu gọi của tôi trước hết là gửi tới Tổng thống Liên bang Nga, vì tình yêu với dân tộc ông, xin ông dừng lại vòng xoáy của bạo lực và chết chóc.”

Ngày thứ bảy 1 tháng 10, sau khi tiếp một nữ cố vấn thân cận của tổng thống Ukraine, Đức Phanxicô cũng phát biểu với tổng thống Voldymyr Zelensky: “Tôi vô cùng đau buồn trước những đau khổ vô cùng của người dân Ukraine do hậu quả của sự xâm lược họ phải gánh chịu, tôi tin tưởng kêu gọi Tổng thống Ukraine sẵn sàng cởi mở chấp nhận các đề xuất hòa bình nghiêm túc.”

Ngài cho biết, ngài vô cùng đau khổ trước dòng máu và nước mắt đã đổ trong những tháng gần đây. Tôi đau buồn vì hàng ngàn nạn nhân, đặc biệt là trẻ em, vì vô số vụ phá hủy làm cho một số lượng lớn người và gia đình không có nơi nương tựa, đe dọa những vùng lãnh thổ rộng lớn với cái đói và cái lạnh sẽ đặc biệt dành cho người dân Ukraine, vốn đang phải đối diện với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng.

Ngài phẫn nộ: “Một số hành động không bao giờ có thể được biện minh! Thật đau buồn khi thế giới hiểu địa lý của Ukraine qua tên các thành phố như Boutcha, Irpin, Mariupol, Izium, Zaporizhia và các địa phương khác, những nơi đã trở thành nơi đau khổ và sợ hãi không thể diễn tả được.” Hồng y Konrad Krajewski, đặc trách một bộ mới về Dịch vụ Bác ái, đã đến thăm Ukraine bốn lần và đã làm chứng trực tiếp cho ngài về hành động tàn bạo mà người dân đã trải qua. Tháng 4 vừa qua, hồng y đã đến cầu nguyện trước các mộ tập thể ở Boutcha, và tháng 9 ở Izioum.

Kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức

Ngài cũng tố cáo, “thật phi lý” nhân loại một lần nữa đối diện với mối đe dọa bom nguyên tử: “Nhân danh Thiên Chúa và nhân danh lương tâm con người ở trong mỗi tâm hồn, tôi tái kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức. Hãy để vũ khí im lặng và tìm kiếm các điều kiện để mở ra các cuộc đàm phán có khả năng dẫn đến các giải pháp không áp đặt bằng vũ lực, nhưng có được thoả thuận, công bằng và ổn định. Trên cơ sở tôn trọng giá trị bất khả xâm phạm của cuộc sống con người, cũng như chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mỗi quốc gia và quyền của các dân tộc thiểu số.”

Ngài nói 48 giờ sau khi Nga sáp nhập 4 khu vực của Ukraine: “Tôi rất lấy làm tiếc về tình hình ngiêm trọng trong những ngày gần đây với những hành động mới trái với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế. Nó làm tăng nguy cơ leo thang hạt nhân với những hậu quả thảm khốc và không thể kiểm soát trên toàn thế giới. Tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo chính trị của các quốc gia làm tất cả trong khả năng của mình để chấm dứt cuộc chiến hiện tại, không leo thang nguy hiểm nhưng thúc đẩy và hỗ trợ các sáng kiến đối thoại.”

Ngài kêu gọi các nhà ngoại giao hãy sáng tạo: “Sau bảy tháng giao tranh, tất cả các biện pháp ngoại giao phải được sử dụng, kể cả những biện pháp có thể chưa được sử dụng cho đến nay, để chấm dứt thảm kịch khủng khiếp này.

Sự sáp nhập bốn khu vực Ukraine, một giai đoạn mới trong chiến tranh

Trong một buổi lễ tổ chức tại Điện Kremlin ngày 29 tháng 9, tổng thống Nga Vladimir Putin chính thức tuyên bố sát nhập các khu vực Luhansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhia với Liên bang Nga, sau các cuộc trưng cầu dân ý địa phương được tổ chức dưới sức ép của vũ khí, như trường hợp của Crimea năm 2014. Nói về một cuộc chiến “vì nước Nga lịch sử vĩ đại”, tổng thống Putin muốn bảo vệ chủ quyền của Nga với các khu vực này.

Bài phát biểu của ông làm dấy lên lo ngại về việc sử dụng vũ khí hạt nhân để đáp trả cuộc phản công của quân đội Ukraine, vốn đã có những thành công đáng kể trong những tuần gần đây. Cùng ngày, đáp lại tuyên bố của Matxcova, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã chính thức xin gia nhập khối NATO.

Kể từ khi bắt đầu cuộc tấn công của Nga vào Ukraine ngày 24 tháng 2, Đức Phanxicô đã luôn kêu gọi hòa bình, thực hiện hơn 80 cuộc can thiệp vào chủ đề này. Tuy nhiên, ngài bị chỉ trích nặng nề vì thường tránh đề cập trực tiếp đến trách nhiệm của Nga.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch